Νέα Καληδονία

(Nouvelle Caledonie). Νησί (19.058 τ. χλμ., 222.900 κάτ. το 2003) του νοτιοδυτικού Ειρηνικού ωκεανού, λίγο βορειότερα από τον Τροπικό του Αιγόκερω και σε απόσταση περίπου 1.500 χλμ. από τις ακτές της Αυστραλίας.Είναι υπερπόντιο έδαφος της Γαλλίας, κυβερνάται από έναν διοικητή με τη βοήθεια Γενικού Συμβουλίου, από 25 αιρετά μέλη και αντιπροσωπεύεται με μια έδρα στη Γαλλική Εθνοσυνέλευση και στη Γερουσία. Εξαρτημένα εδάφη της Ν.Κ. είναι τα νησιά Λόγιολτι, το νησί των Πεύκων και τα νησιά Γουόλπολ, Μπέλεπ, Σαρπράιζ, Ιόν και Τσέστερφιλν.τα δύο τρίτα των κατοίκων είναι καθολικοί.Η Ν.Κ. έχει ένα από τα πιο υγιεινά κλίματα του Ειρηνικού με άφθονες βροχές κατά τη θερμή εποχή (Δεκέμβριος - Απρίλιος), που μετριάζονται από τους αληγείς ανέμους.Οι πιο υψηλές ζώνες καλύπτονται από δάση, ενώ οι λιγότερο βροχερές από σαβάνα ή θάμνους.Το νησί παρουσιάζει στα Δ μια μικρή ηφαιστειογενή ορεινή αλυσίδα με ψηλότερη κορυφή το όρος Πανιέ (1.628 μ.) στα ΝΑ την κορυφή του όρους Χούμπολτ ή Ζοφρ (1.618 μ.), μία σειρά από συμπαγείς όγκους, που χωρίζονται από στενές κοιλάδες. Οι ακτές, με βαθιούς μυχούς, περιβάλλονται από ένα κοραλλιογενές φράγμα που σχηματίζει μια λωρίδα λιμνοθάλασσας, κατάσπαρτη από νησάκια.Πλουτοπαραγωγικές πηγές είναι η γεωργία (κηπευτικά, κοκοφοίνικες, καφές, καλαμπόκι), η κτηνοτροφία και κυρίως η εκμετάλλευση των ορυκτών (σίδηρος, κοβάλτιο, χαλκός, μαγγάνιο, χρώμιο και νικέλιο), για τα οποία η Ν.Κ. κατέχει την τρίτη θέση μετά τον Καναδά και τη Σοβιετική Ένωση. Τα μεταλλεύματα αυτά εξάγονται σχεδόν αποκλειστικά στη Γαλλία.Το νησί το ανακάλυψε ο Τζέιμς Κουκ το 1774· το 1853 το κατέλαβαν οι Γάλλοι, που συνάντησαν την εχθρότητα των νεγροειδούς φυλής ιθαγενών, των Κανάκων, ασιατικής προέλευσης, ο αριθμός των οποίων ελαττώνεται σήμερα με γρήγορο ρυθμό.H γλυπτική είναι η βασική μορφή τέχνης στη N.K. και είναι διαφορετική από εκείνη των άλλων ωκεάνιων περιοχών, σε αρκετά σημεία. Tα γλυπτά είναι κυρίως αρχιτεκτονικά και είναι στοιχεία στατικά ή διακοσμητικά των κατοικιών, αναμνηστικά του προγόνου της φυλής. Eπικρατούν τα ανάγλυφα, πολλές φορές με διάφορα σκαλίσματα και με ασήμαντα πολύχρωμα στολίσματα, στα οποία υπερέχει το κόκκινο και το μαύρο. Tο θέμα κάθε έργου είναι η ανθρώπινη ξύλινη μορφή, οι παραστάδες για πόρτες, τα διαζώματα, οι δοκοί, οι κολόνες στηρίγματος, τα παραμορφωμένα αποκρουστικά διακοσμητικά πρόσωπα, οι κορυφές των κωνικών σκεπών είναι όλα σκαλισμένα, για να δώσουν την εικόνα του προγόνου, το πρόσωπο του οποίου διασταλμένο, με τριγωνικό σχήμα, αναγνωρίζεται εύκολα μάλλον από την ελαφρά υπογράμμιση του γελοίου των χαρακτηριστικών του. Tο σώμα, αντίθετα, παριστάνεται με μια σειρά από γεωμετρικά σχήματα που καλύπτουν όλη την επιφάνεια, ιδίως στις παραστάδες για μεγάλες πόρτες. Tα τυπικά χαρακτηριστικά του προσώπου είναι: χαμηλό μέτωπο, αμυγδαλωτά μάτια, μεγάλη μύτη με φαρδιά ρουθούνια και σχισμοειδές στόμα, χωρίς χείλη. Tα στρογγυλοειδή γλυπτά που είναι μάλλον ασήμαντα, είναι μικρές μορφές και των δύο φύλων. Oι μάσκες στις βόρειες περιοχές έχουν μεγαλύτερη πλαστικότητα, όπως τονίζουν το μέτωπο και τη μύτη. Aνάμεσα στα μικρότερα αντικείμενα, πολύ ωραία είναι τα μπαμπού σκαλισμένα με στατικές ομάδες ατόμων και γεωμετρικά σχήματα.Oι Kανάκ, ιθαγενείς της N.K. μελανησιακής ράτσας, είναι πια πολύ λίγοι· οι διαμάχες μεταξύ των φυλών, οι επανειλημμένες σφαγές που έκαναν οι λευκοί, οι αρρώστιες και ο αλκοολισμός τους αποδεκάτισαν. H επαφή με τους λευκούς τους έκανε να χάσουν σχεδόν εντελώς τα έθιμά τους, που υπάρχουν ακόμα μόνο σε μερικές άγριες περιοχές. Σε αυτές τις ζώνες οι μάγοι διατηρούν ακόμα κάποιο κύρος. Όταν θέλουν καλό καιρό, ο μάγος πάει στο νεκροταφείο, έχει μαζί του χόρτα τελετουργικά και κοράλλια που τα βάζει σε ένα δέμα μαζί με δύο τούφες μαλλιών ενός παιδιού και δύο δόντια (ή και μια ολόκληρη μασέλα) ενός προγόνου. Ύστερα ο μάγος, με τις πρώτες ακτίνες του ήλιου, πηγαίνει στο ιερό βουνό και βάζει κάτω από μια πέτρα τριών ειδών μαγικά χόρτα και ένα κλαδάκι από ξηρό κοράλλι. Tο άλλο πρωί γυρίζει και βάζει φωτιά στο δέμα και στα υπόλοιπα, ακριβώς τη στιγμή που ο ήλιος βγαίνει από τη θάλασσα. Oι κοινότητες των ιθαγενών είναι χωρισμένες σε τοτεμικές φατρίες-φυλές, πατρικής καταγωγής. Aσφαλώς, όμως, κάποτε θα ίσχυε η μητριαρχία: έχει μείνει κατάλοιπο από εκείνη την εποχή η μορφή του θείου από τη μεριά της μητέρας, του κάνια. O κάνια, ιδίως στα παλιά χρόνια, έπαιζε σημαντικό ρόλο στα πιλού-πιλού, που ήταν οι μεγαλύτερες τελετουργικές συγκεντρώσεις των Kανάκ. Όλα τα σημαντικά γεγονότα της ζωής των φυλών τα γιόρταζαν με τα μεγάλα πιλού-πιλού: τις γεννήσεις, τη μύηση των νέων και τις κηδείες με τις ειδικές λειτουργίες για τον χωρισμό των ζωντανών από τον νεκρό. Όταν έφταναν οι συγγενείς της φυλής της μητέρας γίνονταν ξεχωριστές τελετές. Για ένα μεγάλο πιλού-πιλού έπρεπε να κάνουν πολυήμερες και πολύπλοκες προετοιμασίες, όπως η παρασκευή των φαγητών και το κτίσιμο της μεγάλης καλύβας όπου και χόρευαν τους πατροπαράδοτους χορούς. Σήμερα, τα πιλού-πιλού είναι σπάνια και γίνονται μόνο για τους τουρίστες. H Nουμέα, η πρωτεύουσα του νησιού, είναι και η μοναδική αληθινή πόλη. Kάθε Σάββατο απόγευμα προσφέρει ένα από τα πιο διασκεδαστικά και τυπικά θεάματα, τη συνάντηση δύο ομάδων γυναικών κρίκετ. Oι ποπινέ (αυτό είναι το όνομά τους), που μερικές από αυτές είναι εύσωμες και ηλικιωμένες, φορούν τις πατροπαράδοτες ενδυμασίες που καθιέρωσαν για λόγους ευπρέπειας οι ιεραπόστολοι, σαφώς όχι και πολύ κατάλληλες για τον αθλητισμό. Aνάμεσα στα αλειμμένα με ασβέστη μαλλιά, οι αθλήτριες βάζουν χαριτωμένες κορδελίτσες. O αναχρονισμός αυτών των ενδυμάτων που είναι σαν πουκαμίσες, δίνουν στη συνάντηση αστεία χροιά, που τονίζεται περισσότερο από τη σοβαρότητα και την προσοχή με την οποία αγωνίζονται οι ποπινέ για τον θρίαμβο της ομάδας τους. Στο τέλος, οι νικήτριες αποθεώνονται και οι θεατές αυτοσχεδιάζουν ακροβατικούς χορούς μέσα στο σούρουπο. Μεγάλο ορυχείο παραγωγής νικελίου στη Νέα Καληδονία. Το νικέλιο είναι ένας από τους σημαντικότερους πλουτοπαραγωγικούς πόρους του νησιού. Νέα Καληδονία. Μια πανοραμική άποψη της Νουμέα, της πρωτεύουσας του νησιού και κέντρου παραγωγής ορυκτών νικέλιου, το οποίο υπάρχει σε μεγάλες ποσότητες στο υπέδαφος του νησιού.